Cá thòi lòi (Cá leo cây) sống ở vùng nước mặn nhưng có đặc điểm lạ là có thể sống được trên cạn, tốc độ di chuyển trên mặt nước có thể đạt 30km/h. Thòi lòi thường sống nơi có cây đước, cây mắm nơi ẩn nấp của cá là sống trong hang, cách làm hang của cá thòi lòi vô cùng độc đáo. Thòi lòi đào hang bằng miệng, thức ăn chủ yếu là: tôm, còng, ba khía, ... hô hấp bằng mang và lối sống thích nghi của cá thòi lòi thường ra khỏi hang khi có ánh nắng lên.
Cá thòi lòi ra khỏi hang khi nước lớn và có ánh nắng vừa lên
Để đánh bắt được cá thòi lòi thì có rất là nhiều cách khác nhau, một trong những cách đánh bắt của người dân Cà Mau là dùng lá dừa nước đan lại với nhau tạo thành xà di. Lá dừa nước hiện nay chỉ có vùng huyện Đầm Dơi (thuộc tỉnh Cà Mau) là còn nhiều, dừa nước thường được mọc lên từ phía hai bên bờ sông nhằm mục đích để chống xạc lỡ và lá dừa nước còn có thể dùng để lọp nhà nên người dân nơi đây rất chuộng và trồng nhiều.
Người dân miền tây đang đốn lá phơi khô để lọp nhà
Để làm xà di bắt cá thòi lòi thì nên chọn lá dừa nước tươi đan xen lại với nhau sau đó kết nối tròn lại với nhau để các đầu lá dừa nước quay ngược đầu lại tạo thành cái hom.
Xà di được làm từ lá dừa nước để bắt cá thòi lòi
Sau khi đã làm xong xà di thì người dân đặt chiếc xà di này lên miệng hang cá thòi lòi và lấy đất bịt kín miệng hang cá lại, để đạt được tỷ lệ bắt thành công thì nên chọn con nước ròng để đặt xà di vì khi nước lớn lên thì cá sẽ trồi lên để ra ngoài kiếm ăn.
Hang cá thòi lòi
Dùng xà di đặt lên miệng hang cá thòi lòi
Sản phẩm sau một ngày bắt cá thòi lòi ở miền tây
Cách bắt được cá thòi lòi tiếp theo là chúng ta có thể dùng câu để câu được cá thòi lòi nhưng chúng ta phải chọn nhưng chỉ dùng để câu thì phải là dây gân thì mới được vì răng của cá thòi lòi rất là bén, các loại chỉ thông thường rất dễ bị đứt. Cách bắt các thòi lòi cuối cùng là chúng ta chờ đến con nước rong để xổ vuông (một tháng có hai lần xổ vuông thường là từ ngày 14-18/hàng tháng và 28-02/hàng tháng) thì đôi lúc cũng bắt được cá nhưng tỷ lệ thành công thì rất là ít.
Có một loài cá khá giống cá thòi lòi nên du khách có thể sẽ phải lầm và nhầm tưởng đó là cá thòi lòi đó là cá bóng sao. dulichcamau.info sẽ giúp độc giả phân biệt giữa hai loài cá này: Cá thòi lòi thì nhìn sơ qua có vẽ rất hung tợn, màu da xám xịt của bùn đất, miệng hé đầy răng, cặp mắt to tròn trên đỉnh đầu, da rất là nhám. Còn cá bóng sao da thì trơn, màu có vẽ đẹp, trên mình có rất là nhiều sao..
Bên trái cá leo cây là cá thòi lòi, bên phải là cá bóng sao
Các món ngon mà cá thòi lòi có thể mang lại cho du khách là: Cá thòi lòi nướng, kho tộ, nấu canh chua ...
đa phần người dân Cà Mau và du khách thì chọn cá thòi lòi nướng là món khoái khẩu.
Cá thòi lòi nướng ăn với muối tiêu chanh
Khô cá thòi lòi
Canh chua cá thòi lòi
Thịt cá thòi lòi rất giống với thịt cá lóc nhưng dẽ và ngọt hơn, thịt cá thòi lòi ăn kèm với rau sống nữa thì đây là món ngon trên các tuyệt vời.
